Με τον όρο αυτομόρφωση περιγράφουμε μία σύνθετη εκπαιδευτική διαδικασία
της οποίας θεμελιώδης κινητήρια δύναμη είναι ο ίδιος ο άνθρωπος, ο
οποίος, έχοντας επίγνωση των αναγκών και των επιθυμιών του, καλείται να
συμβάλει αποφασιστικά στην πορεία της εκπαιδευτικής και επαγγελματικής
του κατάρτισης. Σε αυτή την ατομική, και πολλές φορές εξαιρετικά
δύσκολη, πορεία κατάκτησης νέων γνώσεων, δεν ενεργεί μόνος του, όπως θα
μπορούσαμε να υποθέσουμε με βάση το πρώτο συνθετικό της λέξης
αυτο-μόρφωση. Ο άνθρωπος δεν δραστηριοποιείται μέσα σε ένα κοινωνικό
κενό, αλλά μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον. Βρίσκεται δηλαδή σε συνεχή
επικοινωνία με τους άλλους, σε επαφή και ανταλλαγή με τους επίσημους ή
ανεπίσημους εκπαιδευτικούς θεσμούς, με ποικίλους οργανισμούς και κέντρα
κατάρτισης, ακόμη και όταν οι νέες τεχνολογίες του επιτρέπουν να
μαθαίνει και να εργάζεται σε φυσική απόσταση από τους άλλους.
Με αυτή την έννοια, οι διαδικασίες και οι πρακτικές αυτομόρφωσης στη
σημερινή εποχή δεν σημαίνουν την απουσία των άλλων, θεσμών και ατόμων,
ούτε την κοινωνική απομόνωση του καθενός ατόμου, αλλά την ενεργητική
στάση του, αφού το ίδιο αποφασίζει, άλλοτε αυτοβούλως και άλλοτε κάτω
από την πίεση συγκεκριμένων αναγκών, να εκπαιδευθεί. Η ενεργητική στάση
συνίσταται στο ότι ο άνθρωπος καλείται να διαμορφώσει μαζί με τους
άλλους συμμετέχοντες (οργανισμούς, εκπαιδευτές, εκπαιδευόμενους) το
περιεχόμενο, τη διαδικασία και τους τρόπους της εκπαίδευσής του.
Όμως οι πρωταρχικοί παράγοντες που καθιστούν την αυτομόρφωση αναγκαία
για τα άτομα των σύγχρονων κοινωνιών είναι οι νέες επιστημονικές και
τεχνολογικές ανακαλύψεις και οι συνεπακόλουθες μεταμορφώσεις της αγοράς
εργασίας. Μία από τις συνέπειες αυτών των αλλαγών είναι ότι πολλά
επαγγέλματα χάνουν γρήγορα την αξία και τη χρησιμότητά τους, ενώ οι
γνώσεις και οι δεξιότητες που τα άτομα κατέκτησαν στα πρώτα στάδια της
ζωής τους καθίστανται ανεπαρκείς για το παρόν και το μέλλον. Η συνολική
τεχνολογική αναδιάρθρωση της εργασιακής δραστηριότητας στερεί όλο και
περισσότερο στα άτομα τη δυνατότητα να διατηρούν μία και μοναδική
επαγγελματική ταυτότητα σε όλη τη διάρκεια της ενεργού ζωής τους. Κατά
συνέπεια, ανεξάρτητα από τις ψυχοκοινωνικές συνέπειες αυτής της
κατάστασης για τα άτομα, οι νέοι άνθρωποι των τεχνολογικών κοινωνιών
καλούνται να αλλάξουν δύο ή τρία επαγγέλματα στην επαγγελματική πορεία
τους. Το γεγονός αυτό επιβάλλει στα άτομα να κατακτούν διαρκώς γνώσεις,
να ανανεώνουν τις δεξιότητές τους, να αποκτούν γρήγορα νέες ειδικεύσεις,
δηλαδή, να εκπαιδεύονται συνεχώς.
Η εκπαίδευση δεν νοείται πια ως η απλή, κανονιστική μετάδοση γνώσεων από
τις μεγαλύτερες γενιές στις νεότερες, όπως την όριζε ο E. Durkheim κατά
τον 19ο αιώνα. Και τούτο επειδή, τόσο το περιεχόμενο της εκάστοτε
εκπαιδευτικής πράξης όσο και ο χρόνος που αφιερώνεται σε αυτήν,
αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης ανάμεσα στις διαφορετικές γενιές,
τα δύο φύλα και τις διαφορετικές κουλτούρες των ανθρώπων, γεγονός που
παρατηρείται σε όλες τις σύγχρονες πρακτικές της καθημερινής ζωής. Η
εκπαιδευτική πράξη καθίσταται επομένως μια διαδικασία που δεν
περιορίζεται στο χώρο (το σχολείο) και το χρόνο (περίοδος της νεότητας),
αλλά επεκτείνεται σε όλη τη διάρκεια της ζωής και πέραν των σχολικών
τειχών.
Αλεξάνδρα Κορωναίου,
Εκπαιδεύοντας Εκτός Σχολείου, 2002
(Διασκευή)
Α1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε
(100-120 λέξεις).
Μονάδες 25
Β1. Να αναπτύξετε σε μια παράγραφο 80 έως 100 λέξεων το περιεχόμενο του
παρακάτω αποσπάσματος του κειμένου: ... οι νέοι άνθρωποι των
τεχνολογικών κοινωνιών καλούνται να αλλάξουν δύο ή τρία επαγγέλματα στην
επαγγελματική πορεία τους ... Μονάδες 12
Β2. α) Με ποιον τρόπο αναπτύσσεται η τελευταία παράγραφος του κειμένου;
(Η εκπαίδευση δεν νοείται ... των σχολικών τειχών) (μονάδες 4)
β) Να εντοπίσετε τα δομικά μέρη της ίδιας παραγράφου του κειμένου
(μονάδες 3)
Β3. α) Να γράψετε ένα α ν τ ώ ν υ μ ο για καθεμιά από τις παρακάτω
λέξεις:
ατομική, επιτρέπουν, ανεπαρκείς, διαφορετικές, επεκτείνεται. (μονάδες 5)
β) Να γράψετε ένα σ υ ν ώ ν υ μ ο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:
συνεχή, χρησιμότητα, συνέπειες, δεξιότητες, καθίσταται. (μονάδες 5)
Μονάδες 10
Β4. Να επισημάνετε τρία χαρακτηριστικά γνωρίσματα επιστημονικού λόγου
στο κείμενο που σας δίνεται.
Μονάδες 6
Γ1. Σε άρθρο που θα δημοσιευθεί στην εφημερίδα του σχολείου σας να
αναφερθείτε στη σημασία της αυτομόρφωσης και να προτείνετε τρόπους
πραγμάτωσής της σε όλη τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου. (500-600
λέξεις). Μονάδες 40
Ανάρτησα τα θέματα αυτά και όταν κάποια στιγμή έχετε χρόνο δείτε το κείμενο στο πρώτο θέμα. Θα σας θυμίσω πόσο αναλυτικά είχαμε μιλήσει για τα νέα προσόντα σε σχέση με το επάγγελμα, το ρόλο της εκπαίδευσης, γνώσης, είχαμε μιλήσει για τη δια βίου μάθηση, τις γρήγορες τεχνολογικές εξελίξεις , τη μεγάλη εξειδίκευση και ότι στο μέλλον θα αλλάζει δουλειές πολλές φορές κάποιος εργαζόμενος.
Σας παραπέμπω επομένως στο θέμα
"Τα επαγγέλματα του μέλλοντος" και στον
"Οδηγό Επαγγελμάτων του ΟΑΕΔ" ώστε να έχετε όλα τα στοιχεία σε σχέση με αυτό και να ενημερωθείτε, να μελετήσετε.
Σας θυμίζω επίσης και τις δύο παρουσίασεις του ΣΕΠ που είδαμε στην τάξη (δεν έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο, όμως όποιος μαθητής θέλει μπορεί να τις έχει).
Ας βάλω όμως και το σχόλιό μου από την ανάρτηση τα επαγγέλματα του μέλλοντος καθώς προσεγγίζει το θέμα πολύ καλά!
Θα ήθελα να σημειώσω κάτι που ήδη συμβαίνει.
Δηλαδή το ότι η
έννοια του ισόβιου επαγγέλματος έχει ήδη αλλάξει και δεν υπάρχει
ισόβιο επάγγελμα. Ήδη αλλάζουμε τομείς τουλάχιστον 2 ή 3 φορές στη
επαγγελματική μας ζωή (σύμφωνα με έρευνες προηγούμενων ετών) και στο
μέλλον αυτό θα ενταθεί.
Γίνεται φανερό λοιπόν, ότι ενα πτυχίο και
η γνώση που προκύπτει από αυτό δεν είναι αρκετά. Σημασία έχουν τα εξείς
προσόντα κάποιου εργαζόμενου:
* η εξειδίκευση,
* η δεξιότητα να βρίσκει τη νέα γνώση που του χρειάζεται στο
(εκάστοτε) επάγγελμα του, **και
* η δεξιότητα της συνεργασίας
με ατομα από πολλά επιστημονικά πεδία.
Άμεσα εκτός από το
πτυχίο είναι απαραίτητες γνώσεις ή δεξιότητες στις νέες
τεχνολογίες και στις ξένες γλώσσες όχι μόνο τις κοινές μα τις
πιο άγνωστες, εκεί όπου ανοίγονται μεγάλα πεδία επαγγελματικών ή
εμπορικών δραστηριοτήτων.
Οι νέες γενιές θα ζήσουν τις αλλαγές
και τις νέες απαιτήσεις πολύ πολύ έντονα.
Συμπλήρωση: ** δηλ μιλάμε για δια βίου μάθηση
προτεινόμενες λύσεις από δύο φιλόλογους
εδώ
Καλή συνέχεια, καλή επιτυχία στα παιδιά που γράφουν.